 Các tòa nhà cao tầng ở Hà Nội cảm nhận rõ nhất cơn dư chấn tối qua | Sự kiện: Động đất ở Hà Nội (Tin tuc) - GS.TS Nguyễn Đình Xuyên, nguyên Viện trưởng Viện Vật lý Địa cầu, nhận định rung lắc như thế tương đương với chấn động cấp 3, cấp 4, theo thang đo MSK (có 12 cấp dùng để đo cường độ, khác với thang đo richter chỉ có chín cấp dùng để đo độ lớn). |
Và đấy cũng là kết quả đo được tại các trạm quan trắc của Viện Vật lý Địa cầu. GS.TS Nguyễn Đình Xuyên nhận định, chấn động ở Hà Nội là hệ quả của một trận động đất xảy ra trên vùng biên giới Lào-Thái mạnh 7 độ richter, cách nhau gần 1.000 km.
Vùng biên giới này nằm trên đứt gãy Miến Điện-Vân Nam (Trung Quốc), chảy xuống biên giới Lào Thái. Đứt gãy này hoạt động khá mạnh, có thể gây ra động đất mạnh cấp 7,0-7,5 độ richter và, như vậy, mạnh hơn cả đứt gãy hoạt động mạnh nhất của Việt Nam (ở vùng Sơn La, Sông Mã, Lai Châu) vốn chỉ có thể gây động đất mạnh 6,5-7,0 độ richter.
Sở dĩ động đất ở xa như thế có thể gây chấn động mạnh ở Hà Nội là do Hà Nội có nền đất yếu. “Yếu nhất là vùng nội thành và phía nam của Hà Nội”, GS Xuyên nói. Do nền đất yếu, mỗi khi xảy ra động đất tuy không lớn, Hà Nội thường bị chấn động tương đối mạnh.
Gần đây nhất, năm 1983, Hà Nội bị chấn động cấp 5 do trận động đất mạnh 6,7 độ richter. Hồi ấy, “Đang ngủ tôi tỉnh giấc. Chiếc thùng phuy đựng nước nhà tôi ở phố Nguyễn Hữu Huân nước sóng sánh”, ông Vinh sinh ra và lớn lên ở Hà Nội từ gần 80 năm nay nhớ lại.
Ngoài ra, Hà Nội cũng bị chấn động bởi các trận động đất năm 1961 ở tỉnh Bắc Giang mạnh 5,6 độ richter, năm 1958 ở tỉnh Vĩnh Phúc mạnh 5,3 độ richter. Năm 1953-1954, một trận động đất mạnh chỉ 5,4 độ richter ở huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái, nhưng gây chấn động ở Hà Nội tới cấp 8.
“Nếu nền đất ở Hà Nội không yếu, chấn động hồi ấy lẽ ra chỉ cấp 7”, GS Xuyên nhận định. Một dự chấn mạnh như thế, cấp 8, ở Hà Nội cũng từng xảy ra từ hơn 800 năm trước đây. Hồi ấy, năm 1285, một trận động đất mạnh 5,5 độ richter đã làm Hà Nội bị chấn động đến cấp 8, làm gãy cả bia đá ở chùa Báo Thiên.
Vị trí trận động đất tối 24-3 tại khu vực “Tam giác vàng” - Ảnh: USGS.
Hà Nội nằm trên đứt gãy sâu sông Hồng, sông Chảy, tuy hoạt động không mạnh bằng các đứt gãy khác ở vùng Tây Bắc song vẫn có thể bị động đất mạnh đến 6,5 độ richter, theo Viện Vật lý Địa cầu.
Viện Vật lý Địa cầu phối hợp với Sở Xây dựng và Viện Khoa học Công nghệ&Kinh tế Xây dựng Hà Nội xây dựng bản đồ vi phân vùng động đất tỷ lệ 1/25.000 nhằm phục vụ tính toán thiết kế kháng chấn cho các công trình xây dựng.
Theo đó, nền đất Hà Nội được chia thành 27 loại nền cơ bản, và đặc trưng dao động của mỗi loại nền được xác định ứng với các chu kỳ lặp lại động đất 200 năm, 500 năm, và 1.000 năm.
Hà Nội cũng đã xây dựng quy định về việc áp dụng tính kháng chấn cho các công trình xây dựng trên địa bàn, trong đó hướng dẫn tính toán giá trị các hệ số lấy theo số liệu động đất Hà Nội cho bảy tiêu chuẩn quốc tế và đã được Bộ Xây dựng thông qua.
Tuy nhiên, thực tế áp dụng thế nào cho các công trình xây dựng, nhất là các công trình tư nhân, lại chưa có cơ chế giám sát hiệu quả.
Không loại trừ khả năng ảnh hưởng của động đất Nhật Bản
Chưa có bất cứ nghiên cứu nào song GS.TS Nguyễn Đình Xuyên với 40 năm nghiên cứu về địa chất nhận định, về nguyên lý, cơn đại địa chấn ở Nhật Bản ngày 11-3 vừa qua mạnh 9 độ richter gây sóng thần cao 14 m (chứ không phải 10 m như đánh giá ban đầu) sẽ có ảnh hưởng nhất định đến bảy mảng thạch quyển của Trái Đất.
Trong khi vỏ Trái Đất chỉ dày độ 33 km, các mảng thạch quyển dày tới 120 km sẽ bị trận động đất thảm họa với cường độ có thể lên đến cấp cao nhất (cấp 12) làm xô lệch dù mức độ tác động khó ghi nhận được. Theo đó, sau động đất ở Nhật Bản sẽ có thể có các trận động đất kích thích ở các nơi khác trên Trái Đất. Tại các đứt gãy nào đó, năng lượng có thể đang được tích lũy gần đến tới hạn.
Dưới sự tác động của trận đại động đất ở Nhật Bản, trạng thái tới hạn có thể đạt đến sớm hơn và, như vậy, xảy ra động đất mà giới chuyên môn gọi là động đất sớm. Tóm lại “mối quan hệ giữa đại động đất và động đất kích thích là chắc chắn có”, GS Nguyễn Đình Xuyên khẳng định.
Song trận động đất tối qua ở biên giới Lào – Thái có phải là động đất kích thích, bị tác động của động đất Nhật Bản, hay không, cần phải có nghiên cứu.
Tuy nhiên, GS Xuyên lưu ý, toàn bộ lãnh thổ Việt Nam và vùng biên giới Lào Thái cùng Nhật Bản đều nằm trên cùng một mảng thạch quyển mang tên Á-Âu. Khác chăng, trong khi nước ta và mấy nước kia nằm sâu trong mảng Á-Âu thì Nhật lại nằm ở rìa mảng này và tiếp xúc với các mảng thạch quyển khác.
Theo 24h
0 nhận xét:
Đăng nhận xét